Próba Kaihōgyō

Na górze Hiei, znajduje się jeden z najważniejszych ośrodków buddyzmu w Japonii, kompleks Enryaku-ji. Założony w 788 roku, zasłynął jako siedzibą szkoły Tendai, jednego z kluczowych odłamów buddyzmu, który wywarł ogromny wpływ na duchowość Japonii. Przez wieki mnisi z Enryaku-ji byli aktywnymi uczestnikami życia politycznego kraju, co doprowadziło w XVI wieku, do zniszczenia klasztoru przez Ode Nobunaga, zjednoczyciela Japonii.

Po odbudowie, mnisi skupili się na duchowym wymiarze swojej działalności. Enryaku-ji stało się miejscem modlitwy i ascezy. Wtedy też pojawiła się praktyka ascetyczna znana jako kaihōgyō (回峰行), co oznacza „okrążanie góry”. Celem tego wyzwania, było osiągniecie oświecenia, a ich praktyka stała się jednym z najbardziej wyczerpujących treningów fizycznych i duchowych na świecie.

Czy jest Kaihōgyō? To praktyką ascetyczną szkoły Tendai, która polega na wielokrotnym okrążaniu góry Hiei – siedziby szkoły – po ustalonej trasie. Wędrówce towarzyszy modlitwa w licznych świątyniach i świętych rozsianych po trasie. Regułą tej próby jest, że trwa aż 1000 dni, podzielonych na 7 lat. Mnisi, którzy podejmują się tej próby muszą wykazać niesamowitą kondycją fizyczną i niezłomnym duchem.

Kaihōgyō stworzył Sōō Kashō (831–918) mnich, który swoje życie poświęcił ascezie i medytacji na górze Hiei. Z czasem jego surowa praktyka została zaadaptowana przez innych mnichów, a następnie przekształciła się w zorganizowany system duchowego treningu. Uważa się, że ukończenie tego wyzwania jest najwyższym wyrazem duchowej dyscypliny w buddyzmie Tendai.

Kaihōgyō rozłożona jest na siedem lat, w trakcie których mnich stopniowo zwiększa intensywność swojego treningu. W pierwszych trzech latach mnisi pokonują 30 km dziennie przez 100 kolejnych dni. W czwartym i piątym roku liczba dni wzrasta do 200, a w szóstym i siódmym – dystanse wydłużają się do 60 i 84 km dziennie. Podczas tej praktyki mnisi modlą się w ponad 250 świętych miejscach rozsianych po trasie wokół góry.

Jednak najbardziej ekstremalnym elementem kaihōgyō jest próba dōiri. Mnich musi przetrwać 9 dni bez jedzenia, picia i snu, recytując nieustannie mantry i modląc się do Fudō Myōō – buddyjskiego „Nieruchomego Króla Mądrości”. Co noc, o 2:00, mnich musi udać się do studni oddalonej o 200 metrów, aby przynieść wodę, którą nie może jednak wypić – służy ona jedynie do ceremonii ofiarnej. Dōiri to wyzwanie dla ciała i umysłu, będące kulminacyjną częścią duchowej drogi kaihōgyō.

Mnisi poddający się kaihōgyō noszą specyficzne ubrania, które symbolizują ich duchową drogę i poświęcenie. Noszą białe szaty, co w japońskiej kulturze symbolizuje śmierć, a w przypadku tej praktyki ma przypominać o ryzyku związanym z niepowodzeniem. Z powodu surowych reguł, w przeszłości mnich, który nie był w stanie ukończyć wyzwania, zobowiązany był popełnić samobójstwo.

W trakcie swoich wędrówek mnisi noszą tradycyjne sandały waraji, które symbolizują lotos – kwiat kojarzony z oświeceniem. Ponadto, w swojej czapce z drewna cyprysowego (hinoki) trzymają rokumon-sen – starożytną monetę, która ma być zapłatą za przeprawę przez rzekę Sanzu, mitologiczną granicę między światem żywych a martwych.

Od XIX wieku tylko 46 osób ukończyło pełne 1000 dni praktyki kaihōgyō, co czyni ją jednym z najrzadszych i najbardziej prestiżowych osiągnięć duchowych w Japonii. Ostatnim z mnichów, którzy podjęli się tego wyzwania, był Yūsai Sakai (1926–2013), który ukończył kaihōgyō dwukrotnie – po raz pierwszy w latach 1973–1980, a następnie, po półrocznej przerwie, w 1987 roku, w wieku 60 lat.